Theta Rhythm

Teta ritam (dok je moj otac spavao ...) fokusira se na događaje oko 8. sednice Centralnog komiteta Saveza Komunista Srbije, održane 23. i 24. septembra 1987. U tom trenutku, ja sam imao 11. godina, te se tog ključnog događaja novije istorije sećam kroz sporednu epizodu koja nije mogla uticati na tok istorije, ali koja je zauzela važno mesto u mojoj porodici. Naime, moj otac, koji je tada bio zaposlen u Gradskom komitetu Saveza Komunista, prisustvovao je sednici u svojstvu administratora i na njoj je zaspao, što je bilo emitovano uživo na Radio - televiziji Beograd. Ma kako su zaspivanja bila uobičajena na ovako dugoj i iscrpljujućoj sednici, ovaj događaj poslužio je kao metafora početka dramatičnog gubitka "bolje buduc?nosti" i naše nemogućnosti da se tome odupremo. Ona je poslužila kao polazna tačka koja mi jepomogla da se nosim sa onim što Frojd naziva "ekranom memorije" - načinom mapiranja određenih problematičnih pitanja, mestom traumatskog iskustva.
Film Teta ritam je minuciozna rekonstrukcija tog dana i ona je zasnovana na rutinama mog oca iz tog perioda. Međutim, za ovaj film pre možemo reći da predstavlja fikciju nego dokumentarac. Teta Ritam predstavlja moje tumačenje i zamišljanje tog dana. Pored toga što sam napisao scenario i režirao film, takodje sam preuzeo ulogu svoga oca.

Čitav projekat je podeljen u dva segmenta (istraživanje i film) koji zajedno čine jednu veliku instalaciju.

Kupola

Video rad Kupola koristi metod subjektivnog kadra. U ovoj jednokanalnoj video projekciji vidimo kako se okom kamere istražuje ambivalentna unutrašnja arhitektura. Čovek sa kamerom luta kroz jedan gotovo prazan prostor u egzistencijalističkom traganju koje, kako izgleda, ne otkriva ništa sem njegove sopstvene senke i, povremeno, razbacane prašnjave grbove nekadašnje države SFRJ. Taj prostor, međutim, poseduje zavodljiv karakter, otelotvoren u bezličnoj strukturi koja skriva njegovu monumentalnu spoljašnjost i najupadljiviji detalj - kupolu. Nije to ma kakva kupola; ona pripada zgradi Skupštine koja je sagrađena početkom dvadesetog veka. Njena izgradnja započela je kada je postojala tek zamisao o jugoslovenskoj državi, a kasnije je korišc?ena tokom trajanja četiri države koje su tokom dvadesetog veka nastavile ideju Jugoslavije (Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, 1918-1943; Federalna Narodna Republika Jugoslavija / Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija , 1943-1992; Savezna Republika Jugoslavija, 1992-2003; Državna Zajednica Srbije i Crne Gore 2003-2006). Ideja Jugoslavije ostala je u dvadesetom veku, dok su njena znamenja ostala u kupoli. Video radom Kupola vrši se vizuelna autopsija koja moc?nu estetiku sučeljava sa njenim političkim potencijalom.

5. Decembar 1978

Tema rada 5. decembar 1978. je robna kuća Boska, modernistička zgrada u centru Banja Luke, koja je decenijama predstavljala simbol grada. Zgrada se može posmatrati kao simbol komunističkog vremena paradoksalno otelotvorenom u robnoj kući, kao simbolu kapitalističkog, potrošačkog društva. Taj sistem je odavno nestao, prošle su godine rata i krize, ali je Boska ostala ista: isti enterijeri, iste kamere za nadzor, prodavačice u istim uniformama kao i uvek, čak su i etikete za cene preživele sve ove godine inflacije.

Ova instalacija ipak ne služi kao pohvala bivšem komunističkom režimu koji je izgradio Bosku, niti je ona kritika posledica globalizacije. Ona je napravljena da bi se iznova zamislila mikro-zajednice Boske I time se suprotstavila popularnoj ideji brisanja ovog istorijskog perioda. Tokom rada na ovom projektu susreo sam se sa praksom najstarijeg radnika Boske Mustafom Ekićem – Mukijem koja se ogleda u njegovom naporu u očuvanju i "kustoskom" radu na arhivskom materijalu kolektiva Boske, ali ponajviše u njegovom umetničkom radu na spomenaru koji sadrži brojne foto-kolaže, te sam je učionio predmetom svog rada. Tokom procesa rada na projektu, uzeo sam na sebe odgovornost da kao umetnik produžim sec?anje na Bosku, ali takodje i slobodu da je tumačim na svoj način.

Projekat se sastoji od arhive fotografija kolektiva Boske od 1978 do 2007, jedno- kanalne video projekcije, video radova, publikacije i slajd projekcije u kojoj je predstavljen spomenar Boske koja je napravljena u saradnji sa Mustafom Ekićem – Mukijem.

O meni

Bojan Fajfrić was born in 1976, in Belgrade, Yugoslavia. His professional development, however, has not been linked to Yugoslavia, which he left in 1995, when he went to study visual art in the Netherlands. He graduated from the Royal Academy in The Hague and was the resident of the Rijks Academy in Amsterdam. However, in his works he has always referred to the country he grew up in, its political inheritance, as well as other social circumstances. His work presents a certain way of looking at history, one which stands at the intersection of personal memories, collective historical consciousness and the inevitable course of events. He uses mostly video installations as a form of expression.

His works have been exhibited in many art galleries/spaces and museums:
the Salon of the Museum of Contemporary Art, Belgrade; the Tirana Contemporary Art Biennial; De Appel, Amsterdam; MUHKA, Antwerp; Tim Van Laere Gallery, Antwerp; ARCUS, Japan; Spaport, Banja Luka, October Salon, Belgrade, Seoul international NewMedia Festival, Korea.

Film Theta Rhythm was shown at the International Film Festival in Rotterdam and International Short Film Festival Oberhausen. Other short videos are:

They are calling us (2006), 5th December 1978. (2008), The Dome (2009).

Bojan Fajfric lives and works in Amsterdam and Belgrade

Web site

bojanfajfric.net