Akvarijum (video rad 2:12)

Rad “Akvarijum“(2008.) nastao je  u  Portu (Partugal) u okviru radionica incijative “Sweet & Tender Collaboration in Performing Arts Forum”.  Projekat okuplja umetnike iz celog sveta, iz oblasti vizuelnih i izvođačkih umetnosti i svake godine održava rezidense u raznim zemljama Evrope. Iako je nastao i bio izložen u okviru napomenute radionice, prezentovan je i u okviru festivala “TNT Terrassa u Barseloni” (Španija), a krajem godine i u “Theatre de la cite international” (Pariz), gde je i otkupljen.

Rad obuhvata, video rad “Akvarijum”, dokumentarnu fotografiju nastalu prilikom izvođenja peformansa na vrhu zgrade u urbanom okruženju Porto-a. Umetnica je provela određeno vreme u fetusnom položaju u sredini koja je slicna majčinom stomaku, da bi zatim postepeno u vodu bilo uvođeno mastilo koje je menjalo vizuelni i semantički koncept rada. Insistiranje na  urbanom okruženju grada jedna je od strategija delovanja učesnika Arts Foruma. U vizuelnom smislu transparentnost vode i samog akvarijuma omogućavali su da u simboličkom smislu impulsi grada budu uključeni u dešavanja na krovu, što dodatno dimenzionira izvođenje.

Budući da je autorka po vokaciji vajar, ovim radom preispituje monumentalni karakter skulptoralnog, vizuelizujući objekat/telo dinamizuje, a uvođenjem fluidnih supstanci remeti ambijent tradicionalnog skulptoralnog izražavanja. Kjaro-skuro efekat vode i mastila, referiše na rano  životno iskustvo umetnice. Reč je o radikalnoj promeni stanja kroz koje se prolazi u zivotnom ciklusu. Od samog momenta rođenja i dramatičnosti slučaja obmotavanja pupčane vrpce oko vrata, do ostalih prepreka tokom života. Intresovanjem za primalnu terapiju (“Primalni krik”,A.Jonov) u prevazilaženju najranijih trauma obeležilo je stavarlaštvo iz te godine. Umetnica je promatrala rad kao vid  cikličnih procesa u prevazilaženja životnih i stvaralačkih prepreka.

Akt

Krećući se kroz umetnički svet i sarađujući sa ljudima iz slične branše doslo je i do formiranja ovog ciklusa fotografija. Nastalih spontano iz same želje uslikanih da se pokazu i uživaju u samom trenutku deklarisanja svoje slobode. Stim u vezi primetila sam još jednu odliku, a to je da su se kanoni ideala muskog tela i sam vid reperezentacije slabo promenili od vremena Zlatnog veka i doba Rimskog carstva. Ova dva otkrica navela su me da se pozabavim paralelama kulta lepote muskog tela, istorijografijom homoseksualizma i uopšte senzibilitetom istorijskih primera i današnje situacije.

Kult obožavanja nagog muškog tela bio je rasprostranjen fenomen u grčkom životu i jedna od razlika između urbanih građana i njihovih „varvarskih” suseda. Kultura stare Grčke prvenstveno je bila orijentisana na muškarca. Muškarac u Grčkoj ne samo da je bio obavezan da dâ potomstvo već je morao i da nastavi tradiciju prijateljevanja i ljubavi s mladićima.

EROTIKA NA VAZAMA 

Najbolji vizuelni izvori su na stotine vaza i keramika koje, zbog svoje upotrebne vrednosti, potvrđuju da su homoseksualnost i biseksualnost, kao i eksplicitne seksualne scene, bile društveno prihvaćene.

Grčka keramika i skulptura jasno nam daju do znanja da je ideal estetike mlad muškarac u periodu od adolescencije do rane muževnosti.

Mladi muškarac kao ideal toliko je uticao na umetničke ukuse da su se čak i devojke prikazivale poput mladića. Arhajski ideal muške lepote bio je preplanuo mišićav mladić kome još nije počela da raste gusta brada:„široka prsa, zdrava put, široka ramena, čvrsta pozadina i mali penis”.

IZVORI IZ KNJIŽEVNOSTI 

Grčka mitologija protkana je erotskim pričama, koje u većoj ili manjoj meri pričaju o ljubavi bogova i mladića, poput one između Zevsa i mladog Ganimeda.

Većina grčkih pesnika - poput Alkeja, Anakreonta i Pindara - posvetila je veliki deo svojih dela ljubavi prema mladićima. Platon se bavio problematikom muške ljubavi, pogotovo u svom delu „Fedar”, ali jednako su nam vredne njegove informacije o Sokratu i njegovim vezama s mlađim muškarcima. Solon, atinski državnik i autor zakona, u slobodno vreme bavio se i lirikom, a neki od najpoznatijih stihova koje je napisao odnose se upravo na mušku ljubav:

Blažen li je muškarac koji voli i nakon igre rane dok udovi su gipki mu i jaki po povratku domu svom vinom i pesmom S lepim mladićem poigra se na prsima

S vremenom se odnos zanimanja prema aktu promenio u korist ženskog tela, no muški akt će u umetnosti Grčke, a kasnije i Rima, ostati stalna inspiracija. „Klasična lepota” grčkih mladića ostala je kroz istoriju umetnosti oku ugodno nadahnuće, kao i simbol snage i mladosti.

Otklon (performans, video zapis 3:00, fotografije) 2009

Po povratku iz Portugala koji se pokazao presudnim za oslobađanjem od ličnih i socioloških stega koje donosi poznato okruženje i doživljavanje novih iskustava, umetnica sebi pretpostavlja svojevrsnu probu, ali i otklon od mentalnog i kreativnog vakuma u kojim se našla. “OTKLON” predstavlja vizuelni čin konačne u umetnosti poznate Aristotelove katarze, kreativnog preobraženja putem telsnog iskustva i proboja „Nihil humani a me alienum puto”. Od ižvođenje Performansa “Otklon” u “Naxos Bobine” (Pariz, 2009) i u svojoj sredini “Završna izložba na fakultetu Likovnih umetnosti” (Beograd, 2009) simulirana je situacija u kojoj dolazi do prevazilaženja mentalnih i profesionalnih neprijatnosti.

O meni

Sanja Latinović  (1983, Srbija), apsolvent na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, odsek vajarstvo. Sferu njenih interesovanja čini performans, fotografija i video rad.

Buduci da je po vokaciji vajar često u drugim medijima preispituje polje skulptoralnog i monumentalnog.

Dobitnica je prve nagrade “Mladi perspektivni umetnik” – MMC Led Art/Art Klinika 2010, Novi Sad . Participirala na brojnim festvalima i izložbama širom Srbije, dok se sa radom “Akvarijum“ predstavila se u Porturalu, Španiji i Francuskoj.